Rondje Islay

Al twee jaar staat een bepaalde noordelijke eilandengroep op het programma. Dit jaar was de veerboot al geboekt, maar kon deze vakantie ook nu weer geen doorgang vinden. Met veel moeite was er tussen twee vaste data nog een alternatief te bedenken. Jan kon pas vanaf maandag 25 juni en Nico had op 9 juli al weer verplichtingen op zijn werk. Het kleine Schotse eiland Islay zou in 11 vaardagen toch wel te ronden zijn? Wij hadden al gehoord van de mooie kust en stranden aan de westkust en de vele whisky destilleerderijen. Met enkele oversteken belooft het een uitdagende vakantie te worden.

Maandag 25 juni 2001 (IJmuiden - Newcastle)
Omdat wij met zijn drieën zijn is de bus van Jan wel erg handig. Ik en Nico hebben dus het gemak om opgehaald te worden door Jan. Wij nemen de veerboot IJmuiden naar Newcastle. Het avondeten op de boot is beschamend duur en als wij wat betaalbaar hebben gevonden is het nog bijzonder slecht ook.

Dinsdag 26 juni (Newcastle - Tayinloan)
Bij een promotie actie had ik twee ontbijt vouchers gekregen. Dit is het betere werk, onbeperkt eten voor GBP 6,50 voor alleen de derde persoon. Het is een lange weg richting Tayinloan op het Kintyre schiereiland. De camping (Point Sands holiday park; 55°40'43"N, 5°39'94"W) iets ten noorden van Tayinloan biedt een perfecte uitvalsbasis voor de oversteek naar Islay. Wij gaan uit eten in Campbeltown, veel verder naar het zuiden. Dat de whisky in Schotland duurder is dan in Nederland wisten wij al, maar wat er zo speciaal is aan Campbeltown whisky? Wij komen uiteindelijk terecht bij een pub waar wij via een heel gangen stelsel in het aanliggende hotel komen om te kunnen eten. De planning wordt besproken. Wij proberen morgenochtend in te pakken. Morgenmiddag willen wij dan slechts tot het eiland Gigha varen. Vanaf hier kunnen wij dan de volgende dag recht oversteken naar Islay. Terug op de camping zetten wij de tenten op en beginnen al voorzichtig met inpakken. 's-Avonds laat breekt een zwaar onweer los. Een heel donkere hemel wordt vrijwel onafgebroken opgelicht met weerlicht en bliksem. Het onweer komt dichterbij, maar concentreert zich op zee en achter de bergen. Al onze tenten blijven wonderbaarlijk droog van binnen tijdens de hoosbuien. Om 01:30 is het onweer voorbij getrokken.

Woensdag 27 juni (Tayinloan - Craro Bay; 7,6 nm)
BBC 12:00:
Irish Sea: SW-3/4 occasionally 5
Malin: Variable 3/4 becoming W-5 occasionally 6; thundery rain; visibility: moderate or poor
BBC 17:54:
Irish Sea: SW-4/5 decreasing 3 for a time
Malin: W/NW-4/5 decreasing 3; thundery rain; visibility: moderate or poor
Het inpakken verloopt zeer voorspoedig. Nico heeft meer werk, omdat hij voor het eerst een camera, op de kajak gemonteerd, bij zich heeft. Inclusief afstandsbediening, zonnepaneel om pomp accu op te laden en elektronica om 's-nachts de video accu vanaf de pomp accu op te laden. Kortom 'high-tech' dat zich deze vakantie moet gaan bewijzen. Wij vertrekken om 13:10 richting groene boei. Het is mistig en de groene boei is nauwelijks te zien. Gelukkig vaart de veerboot even niet. Deze zou ons ter hoogte van de boei kunnen kruisen. Een veiliger route zou zijn: eerst naar de veerboot steiger van Tayinloan varen en vanaf daar recht over steken. Tijdens de oversteek zien wij twee bruinvissen. Deze dieren zijn met dit vlakke water makkelijk op te merken. Via de Sound of Gigalum varen wij richting Cara Island. In de sound ziet Jan een zee-otter. Even later zien wij allemaal het koppie boven water komen en daarna weer verdwijnen, gevolgd door de lange staart. Dit is de eerste keer dat ik een zee-otter in Schotland zie. Ik dacht altijd dat hier dezelfde soort otters als in de VS waren; dobberend tussen kelp. Maar ze zien er hier dus anders uit; meer als rivier otters. Om 14:30 pauze op Cara Island, zuidelijk van Gigha Island. Wij pauzeren tot 15:10 waarna wij rond Cara Island varen om met de vloedstroom weer noordelijk te varen. Het water is als een spiegel. Wij komen weer een otter tegen. De vakantie begint gelijk al goed, wat fauna betreft. Om 16:30 zijn wij in Craro Bay. Ons geplande strandje varen wij ongezien voorbij en vinden een mooi plekje in de noordoost hoek van de baai. Pieter zou jaloers zijn op het plekje dat Jan voor zijn tent heeft uitgezocht. Wij zien een reiger weggejaagd worden door meeuwen. Zee reigers? Wij spelen met de naam Gigha. Giga veel zeehonden. giga otters en giga reigers. Alles is groots aan dit kleine eiland. Met Jan een nabijgelegen heuvel beklommen. Het is zodanig opgeklaard dat wij Islay eindelijk kunnen zien. Inclusief de Paps of Jura en heel vaag Ierland op 220°. De fles calvados van Jan gaat open. Ik wil de (Nederlandse) fles whisky pas openen als wij daadwerkelijk op Islay aangeland zijn.

Donderdag 28 juni (Craro Bay - Port Ellen; 17,7 nm)
BBC 05:40:
Irish Sea: S-3 increasing 5/6
Malin: NW becoming S-4/5 decreasing 3 for a time
Malin Head: W-5; drizzle; 1007 rising more slowly
Inshore: NW backing S-3/4 increasing 5 at times
Een visser loopt langs, naar zijn kleine bootje dat naast een zelf gestorte pier ligt. Jan hoort van hem dat het meer gaat regenen. Wij vertrekken om 08:50 voor de oversteek naar Islay. Wind is 4/5 uit zuidwest. Leuke golven vanaf lager wal. Helaas blijft het waaien, zodat wij een pittige oversteek hebben. Eindelijk ontvang ik om 09:30 een weerbericht van Clyde Coast Guard. Het thuis uit pilots overgenomen uitzendschema blijkt niet te kloppen. Het blijkt elke vier uur vanaf 01:20 te zijn. Een herhaling van de shipping forecast en een eigen weerbericht voor het stuk Kintyre tot en met Mull, inclusief "navigational warnings". Onderweg zien wij de veerboot van Port Ellen op weg naar Kennacraig in Loch Tarbert. De ingewikkelde veerboot dienstregeling kan van pas komen als wij onverhoopt vast komen te zitten en 'met de staart tussen de benen' het eiland moeten verlaten. Om 12:00 zijn wij bij de Ardmore Islands. Omdat wij voor/na de kentering voeren hadden wij met één koers recht bij de vuurtoren moeten uitkomen. Door de wind zijn wij echter iets noordelijker uitgekomen. Tussen de eilandjes heel veel zeehonden, inclusief jongen, waardoor wij al gauw besluiten zonder te dralen door te varen. Pauze om 12:50 op het zuidelijkste strandje (uit de wind) van Loch a'Chnuic. Om 14:00 vertrekken wij weer. Einddoel Port Ellen. Wij varen dicht langs Bowmore, Lagavullin en Laphroaig. Daarna varen wij steeds meer op zee tussen Texa en Islay. Het zicht is opeens sterk verbeterd. Maar zou ons beoordelings vermogen sterk beneveld zijn door de reukloze whisky dampen? Nico en Jan bepalen dat wij nog om het volgende landhoofd moeten, geholpen door hun beider GPS-en (op coördinaten aflezend zonder waypoints). Ik zie een wit gebouw. Het enige overeenkomstige baken op de kaart is de vuurtoren bij Port Ellen. Het ziet er op deze afstand niet echt uit als een vuurtoren; een beetje laag, wel HEEL ERG wit. Ik volg Nico en Jan maar. Even later herken ik radio masten. Mijn maten kunnen nog steeds gelijk hebben als de masten net voorbij het landhoofd op de heuvels staan. Ik twijfel wel; Laphroaig is al gepasseerd als ik deze naam met vette zwarte letters achter mij zie. Tenslotte zie ik een groene boei iets vóór de vuurtoren. Nu weet ik het zeker. Maar ja hoe leg je dat je maten uit die met GPS denken nog 1 mijl westelijk te moeten; de kaap ziet er wel zo dichtbij uit. Ik dring toch maar aan en terwijl zij de GPS controleren, herken ik vaag een door de zon fel beschenen opschrift op een wit gebouw. Nu ben ik een beetje onaardig als ik mijn GPS, en niet mijn fles whisky, durf te verwedden als het niet NIET Port Ellen is wat wij in de verte pal noord zien. Mijn maten vertrouwen het nog niet helemaal, of juist wel, tenminste wat GPS betreft; hoe kan dit? Het duurt niet lang of ook zij herkennen het opschrift op het witte gebouw: P O R T   E L L E N. Verontschuldigingen alom. Een goede les in GPS navigatie: ook om je heen blijven kijken! De enige verklaring voor deze misser is dat wij zo sterk in zuidelijke richting naar de kaap voeren (Mull of Oa), dat de westelijke voortgang op de GPS erg traag verliep. Uiterlijk een kilometer verder hadden Nico en Jan ook moeten concluderen dat Port Ellen, qua westerlengte, voorbij gevaren zou zijn. Wij landen om 16:30 aan op het strand bij Port Ellen. Tijd voor boodschappen. Jan heeft een prioriteit: regenbroek kopen. Zijn regenbroek is vermoedelijk in de auto achtergebleven. Nico heeft knijpers nodig. Ik blijf bij de kajaks. Kinderen met een rubber boot gaan wat spelevaren bij het brede en langzaam aflopende strand in 'oneindig' kniediep water. Het is aanlandige wind, dus zullen ze met deze wind wel mogen spelevaren. Jan showt zijn 'nieuwe' gele regenbroek. Na drie winkeltjes had hij nog geen succes. Maar in één winkeltje verontschuldigde de verkoopster zich dat ze geen broek voor hem had en kwam met haar eigen regenbroek aan. Slechts eenmaal gebruikt bij een kampeer uitje met de kinderen. Ze wilde er absoluut niet voor betaald worden. Ik koop bij de supermarkt recht tegenover onze kajaks yoghurt, chips, chocolade en nootjes. Wij kamperen in de NW hoek van de baai in het zicht van de overbekende vuurtoren en de groene boei. Naast de begraafplaats en een wandelroute, met wandelaars, naar de "Singing Sands". Prominent zichtbaar een familie grafsteen: vader en zoon in januari, twee eeuwen geleden, verdronken bij "Port Ellen lighthouse". De hoog en laag water tijden in Port Ellen worden sterk beïnvloed door de locatie van een amphidroom nabij het Kintyre schiereiland. Bij springtij ligt dit amphidroom dichter bij Islay dan bij doodtij. Port Ellen heeft bij springtij slechts 60 cm verval. Het verval is dus minimaal, maar de stroming rond Mull of Oa is niettemin 5 knopen bij springtij.

Vrijdag 29 juni (Port Ellen - Eileanan Móra; 7,6 nm)
BBC 05:40:
Irish Sea: S/SW-4/5 increasing 6
Malin: S/SE 4/5 increasing 6; rain and showers; visibility: moderate or good
Tiree: SE-3; 1009 falling slowly
Ronaldsway: SW/S-4; 1014 rising slowly
Malin Head: S/SE-3; 1008 falling more slowly
BBC 17:54:
Irish Sea: SW-4/5 occasionally 6; showers dying out
Malin: SW 5/6 increasing 7 for a time
Tijdens de shipping forecast begint het te regenen. Ik kan niet oneindig wachten met inpakken. Om 09:35 vertrokken "in the pooring rain". Even later klaart het op. De voorspelling is tot windkracht zes, maar wij hebben echter nog zwakke wind. Wij varen voor ons gevoel "in the eye of the storm" als een cirkelvormige blauwe hemel zich boven ons bevindt. Wel leuke deining. De eerste 'passage' van deze vakantie is de tidal race bij de Mull of Oa. Ten oosten van deze kaap verwachten wij hobbelig water. Ten westen van de kaap geeft de zeekaart met een stippellijn aan wat de "approximate extent of overfalls during east-going stream" is. Wij varen met westelijke stroming en een deining uit het zuid westen. Daar nu geen probleem dus. De eerste race valt al duidelijk te herkennen vanaf Rubha nan Leacan. Video aan (10:40). Ik mag de route verkennen. Jan vaart achteraan. Verder op zee hoge golven, maar niet al te veel zware brekers te zien. Dichterbij zie ik een gaatje met minder wit. Flinke race met deining die alleen al spannend is vanwege 'het onbekende'. Hoewel Nico en ik al twee jaar in Anglesey geweest zijn om juist dit soort condities te ervaren hebben wij dit daar nog niet meegemaakt. Wij zijn er snel doorheen en hergroeperen. Jan vond het toch even spannend; wie niet. Maar als achterste vaarder hoefde hij tenminste niet om te kijken; dat scheelt vindt hij. De race verderop bij Sgeirean Buidhe (11:10) is onregelmatiger en hoger met meer wit. Nico vaart achteraan, vanwege de video. Hier lukt het mij niet een perfecte route te vinden. Geluid van schuimend water alom. Vervolgens kom ik erachter dat ik erg traag vooruitkom. De kaap blijft wel erg lang zichtbaar in mijn rechter ooghoek. Tidal race in een keerwater? Zit ik hier te beulen, terwijl ik nauwelijks uit de hectiek geraak? Even flink aanzetten en ik ben uit de race in een veilig keerwater. Nico en Jan volgen. Tot Mull of Oa blijven wij dicht onder de kust. Zwaar peddelen (maar 2-3 knopen) met keerwater stroming tegen. Wij varen langs een strandje dat vrij van brekers is. Ongetwijfeld laat de race (nog) geen deining door. Potentieel riskante plek dus wij varen door. De zon breekt door en wij hebben om 11:35 een prachtige passage van Mull of Oa. Bij Eileanan Móra vinden wij om 12:05 een perfect pauze strandje. De zonbeschenen baai, een groot grasveld, een grot en brede beek maken de beslissing erg eenvoudig: kamperen! Alles behalve een pal westenwind moet ons in staat stellen de door rots eilandjes afgeschermde baai ook weer te kunnen verlaten. De oorspronkelijke bestemming was het beschutte baaitje van Port Alsaig in Laggan Bay (nabij een camping), 4 zeemijlen verder. Jan en ik hebben de tent net staan als een gigantische regenbui losbarst. Daar is dus de volgende 'depressie-ring' en de voorspelde wind. Nico moet even in Jan's tent schuilen. Het is niet koud. Ik kom mijn tent voorlopig niet uit en heb alle tijd voor mijn logboekje. Als tegen vieren de regen even ophoudt, kan Nico eindelijk zijn kamp maken. De zon begint te schijnen en ik brand mijn tent uit. Wij weten opeens weer dat de tent opzetten in Schotland altijd de hoogste prioriteit heeft. Een otter zwemt heen en weer.

Zaterdag 30 juni (Eileanan Móra - Portnahaven; 7,6 nm)
BBC 05:40:
Irish Sea: SW-4/5 occasionally 6
Malin: W/SW-4/5, 6/7 at first; showers then rain; visibility: good becoming moderate with fog patches
Tiree: SW-5
Malin Head: SW/S-5; 1008 rising more slowly
Inshore: SW-5/6 decreasing 4; showers; visibility: moderate to good
Clyde CG: SW-4/5 occasionally 6; showers; visibility: good; sea state: slight to moderate occasionally rough;
Outlook: SW-4/5 occasionally 5; occasional rain; visibility: good becoming moderate with fog patches; sea state: slight to moderate
Vertrektijd uitgesteld naar 10:00 vanwege harde maar afnemende wind. Met Jan naar het "American Monument" gelopen. Een flinke wandeling. Dit baken is bij het ronden van Mull of Oa prominent zichtbaar. Bij aankomst is het even zonnig. Het blijkt een gedenkplaats te zijn voor omgekomen Amerikaanse zeelui van twee met namen genoemde schepen in de 1ste wereldoorlog. Vanaf dit punt zit er nog slechts Atlantische Oceaan tot aan het Amerikaanse continent. Er zijn bij Mull of Oa nu geen races te bekennen. Op een afstand van 12 km is zuidelijk van Orsay een duidelijk witte zee herkenbaar. Onze route, onder Orsay en binnendoor ziet er aanmerkelijk rustiger uit. Wij vertrekken om 10:30; de wind schuin tegen, nog met kracht 4-5 en af en toe 5+. Flinke deining tijdens onze overtocht op 300°. Mijn kajak loeft zonder scheg nog maar net op. Ik moet dus eigenlijk meer gewicht in de punt hebben. Nog even wat onregelmatige deining bij Rhins Point en wij varen beschut. Wij landen om 13:00 aan bij een smal strandje aan de oostkant van Orsay. Wij jagen een hele groep zeehonden van hun plek, die ons vervolgens wel allemaal nieuwsgierig gadeslaan. Wij lopen door hoog gras naar de vuurtoren en hopen een prachtig tidal race spektakel te kunnen bewonderen. Dat valt tegen. Alleen op de rots An Coire spat deining metershoog uiteen. De stroming, en daarmee de tidal race, is zo verminderd dat wij zelfs buitenom hadden gekund. Tussen de twee eilandjes waaruit Orsay bestaat staan wel forse brekers. Vanaf het eilandje zien wij een strandje op Islay. Wij varen Portnahaven voorbij. Kamperen midden in het dorp lijkt ons niet handig. Even later zien wij een grind strand. Het is een steil strand met mogelijk dumpgolven. De branding experts gaan voor. Jan landt als eerste aan en dirigeert Nico en mij naar de kant. Veel kabaal van maximaal halve meter hoge brekers op het grind. Wij laten de kajaks op het grind achter en sjouwen de kampeer uitrusting naar een vlak stukje achter een hoge grindwal. Er lopen bandensporen door het grind. Op de grindweg staat een zwaar gehavend en verroest VW-busje dat in deze staat nooit meer van zijn plek komt. Wij wandelen naar het dorp voor water en boodschappen. Water vinden wij bij de strategisch gelegen "OK corner". Wij komen een mooi toiletgebouw tegen. Het winkeltje is helaas gesloten en het ziet er niet naar uit dat dit nog ooit haar deuren opent. Rondje gelopen. Jan vraagt een bewoner of er nog ergens een winkeltje is. Nee, geen winkeltje, maar wel een pub waar je ook kunt eten. Voor het vinden van de pub is echt "local knowledge" nodig. Eén van de 'woonhuizen' in een rijtje blijkt de pub (18:00). Een kleine huiskamer met hoger gelegen balie waarachter de eigenaresse de bestellingen opneemt. Jan vraagt of wij wat kunnen eten. Niet echt enthousiast krijgt hij te horen dat er alleen fish & chips is. Als wij dat wel zien zitten zegt ze dat het minimaal een half uur duurt. Wij zijn niet te vermurwen. Wij eten heerlijk. Pas als de eigenaresse vraagt of het gesmaakt heeft, en wij dat kunnen beamen, komt er een glimlach op haar gezicht. Terug bij de tent is iedereen moe en om 22:00 gaan wij pitten. Brullende zeehonden.

Maandag 1 juli (Portnahaven - Nave Island; 15,9 nm)
BBC 05:40:
Irish Sea: W/SW-3/4 backing S/SE-3 or less
Malin: SW-4/5 occasionally 6
Tiree: SW-3; 1019 now rising
Malin Head: SW-4; 1020 now rising
Inshore: S/SW-3/4 occasionally 5 backing southerly for a time
Clyde CG 17:30:
W/SW-3/4 decreasing 2; Outlook: SW-3/4, 5 later
Zeer slecht zicht door mist. Marifoon weerbericht schema eindelijk door (01:20 en elke vier uur), maar meestal tegen het halve uur aan. Nico's blaar aan zijn vinger opnieuw met Compeed verbonden. Kajak weer inpakken door er eerst alles met de draagzak naar toe te sjouwen. Nog even naar de "OK corner" voor het aanvullen van de water voorraad. Vertrokken om 09:00. GPS waypoints gezet iets voor Coul Pt. en An Clachan. Wij hebben stroom en wind mee; twee knopen. Het donkere silhouet van Islay verdwijnt uit het zicht als wij Machir Bay oversteken. Om 10:45 bij Coul Pt. Onderweg valt Nico's GPS uit. Het penlite laadsysteem aan zijn accu heeft misschien nog wat kinderziekten. Geen gevreesde "single point failure". Het was juist Nico die altijd dit risico van slechts één GPS benadrukte. Jan en ik hebben ook een GPS. Door oplopende deining en het slechte zicht varen wij An Clachan voorbij (11:45) om daarna pal oost te varen. Dit brengt ons bij onze pauzeplek in Sanaigmore Bay (12:20). GPS navigatie in optima forma: 'veilig' varen met zicht minder dan 500 meter. Pauze op prachtig strandje met beekje. Ruimte voor tenten. Wij willen nog verder naar Nave Island. Het zicht is iets verbeterd waardoor wij brede stranden en duinen zien ten zuiden van Ardnave Point. Om 15:00 landen wij op het grindstrand van Nave Island. Jan heeft zijn voortent van leisteen plavuizen voorzien. Het waait behoorlijk. Na huishoudelijke zaken en het weerbericht om 17:30 (depressie op komst), gewandeld naar de "chapel". De ruïne van de kapel wordt ontsiert door een later gebouwde inpandige bakstenen schoorsteen. Wij steken een geultje over dat met hoog water springtij het noordelijkste gedeelte van het eiland losmaakt. Er staat hoog gras; hier grazen geen schapen. Vanaf de top is Colonsay niet te zien. Plotseling veel regen en slecht zicht. Na het eten wordt de oversteek naar Colonsay gepland. De veilige beslissing is dat wij niet buitenom Colonsay varen met slecht zicht. De westkust van Colonsay bevat namelijk veel en uitgestrekte ondiepten. De grillige bodemstructuur en de vele rotseilandjes maken een tocht, ook met GPS, onveilig. Met slecht zicht kunnen wij eventuele problemen niet zien aankomen. Als wij gaan slapen zijn wind en regen gestopt.

Maandag 2 juli (Nave Island - Loch Staosnaig; 14 nm)
Clyde CG 05:20:
SW-3/4; rain; visibility: moderate with fog patches, becoming good; sea state: slight
BBC 05:40:
Irish Sea: S/SW-2/3
Malin: SW-4/5 increasing 6 for a time, decreasing 4
Malin Head: Calm; thick fog (200 meters); 1026 falling slowly
Inshore: S/SW-3/4, 5/6 in north; drizzle, thundery showers, patchy fog; visibility: poor
BBC 17:54:
Irish Sea: Variable 3/4; showers later; visibility: moderate with fog patches
Malin: SW-4/5 veering N-3/4, occasionally 5 later; visibility: moderate, occasionally poor
Volgens de kustwacht is een trog vanaf de oceaan op komst met "strong northerly winds" vanaf donderdag. De dag begint warm en zonnig door de zeemist heen. Wij vertrekken om 09:15. Prachtig weer tot aan de noordoost punt van Nave Island. Zeehondjes bakken op de rotsen, maar de vlucht te water is onvermijdelijk. De stroming zet ons nog naar buiten. Wij hebben op de GPS het zuidelijkste puntje van de Balach Rocks geplot. Met de huidige koers en stroming komen wij hier links van uit. De zeemist wordt snel dikker en wij varen blind op de GPS. Het lijkt mij veiliger om rechts van de rotseilandjes uit te komen om niet verrast te worden door eventuele branding. Na wat koerscorrecties en controle op de GPS horen wij links vóór ons branding, maar wij zien niets. Door het vele kijken op de GPS varen wij niet zo hard. Wij zijn nu aan de veilige kant van de eilandjes en varen er naar toe, zodat wij er toch iets van zien (10:15). Leuke ervaring. Met goed zicht zal je graag dit soort eilandjes op de route tegenkomen zodat de planning gecontroleerd kan worden. Met dichte mist is dit helemaal niet zo verstandig vanwege de onoverzichtelijke situatie. Met GPS kun je gewoon ruim uit de buurt blijven, zonder te verdwalen. Het volgende waypoint wordt gekozen: Bogha Chubaidth. Ook dit is niet zo'n handig waypoint. Vlakbij een ondiepte en een rots. De keuze is erg makkelijk: niet buitenom; geen rondje Colonsay. Wij worden nog steeds naar buiten gezet, waardoor wij inmiddels recht op de rots af koersen. Wij horen branding, vermoedelijk op Bogha Chubaidth. Jan wil correctie. Wij plotten nu 55°59'N / 6°15'W. Stroming is minder sterk westelijk, maar nog steeds niet de beste fix omdat wij weer in de buurt van rotsen komen voordat wij ze kunnen zien. Wij horen (en zien!), een bootje. Een visser controleert zijn kreeften netten. De mist is erg dun van boven; de zon begint door te breken, maar nog geen land in zicht. Gladde deining, die soms sterk oploopt. Ook hier varen wij dus al boven onregelmatige zeebodem. Eindelijk zicht op wat Eilean an Eoin moet zijn (11:45). Wij varen nu beschut voor deining in Caolas Mór. Vanaf hier is het een eitje om op zicht naar de pauzeplek, Eilean Treadhrach, te varen. Pauze om 13:00. De zon breekt door, terwijl het om ons heen nog mistig is. Mijn draagzak fungeert even als strandlaken. Na de pauze (14:40) varen wij naar "the Strand". Deze getij vlakte tussen Colonsay en Oronsay intrigeert ons vanwege de weg die erover is getekend. Wij proberen de weg te vinden en verrassend genoeg zien wij bandensporen en een voetafdruk in het zand; een meter onder water. Extreem stil; geen geluiden. Ook niet van de nabijgelegen oceaan kust. Het is helaas niet veilig om de route buitenom te vervolgen. Dus door naar Loch Staosnaig. Een prachtig strandje achter een eilandje dat slechts ontsiert wordt door de "power cables" die er aan land komen. Nog steeds geen zicht op Islay of Jura. Voordat wij aan land (16:20) gaan doen wij nog natte oefeningen. Ik draai de camera op de boot van Nico om en hij eskimoteert voor het eerst met camera. Het lukt. Snel alle uitrusting gespoeld. Met de rustdag morgen heeft de was voldoende tijd om te drogen. Jan gaat wat verderop staan. Een stukje sjouwen vanaf de kajak, maar wel naar het mooiste plekje. Naar dorpje Scallasaig gestiefeld. Een tweemaster ligt in de haven aan de kade. Vanaf de haven lopen groepjes bemanning naar het hotel. Hier blijkt de pub te zijn. Volle bak met bemanningen. Wij krijgen zomaar een biertje aangeboden van de kapitein van de tweemaster. Ze varen rond Groot-Brittannië (via Caledonian Canal) met vijf vaste krachten en wisselende betalende bemanning van "sea cadets". Zij zijn vandaag op de motor (geen wind) vanuit Port Askaig gekomen; overvallen door de mist. Wij vertellen ons verhaal; voor zeilers altijd weer 'ongelofelijk'.

Dinsdag 3 juli (Colonsay)
BBC 5:40:
Irish Sea: S backing NE-3/4
Malin: SW backing N-3 increasing 4/5; occasional rain; visibility: moderate, occasionally poor
Tiree: Calm; 1018 falling more slowly
Malin: Calm; 1018 falling
Inshore: S becoming variable then northeasterly 3/4
BBC 17:54:
Irish Sea: Variable 3/4 becoming N-5/6
Malin: Variable 3/4 becoming NW-4/5
Uitgeslapen tot 10:30. Jan heeft twee spelende zee-otters in lage branding vlak bij de tent gezien. Tot en met hoorbaar oppeuzelen van een platvisje. Als hij dit verteld zwemt één van beide otters op afstand voorbij. Ouders met twee kinderen en een hond in een rubber boot met motor hebben 'onze baai' als dagbestemming. Veel geslapen. Nico's elektronica geïnspecteerd. Veel verloop pluggen, kabeltjes en diverse laders. Erg mooi hoe de kabeltjes via de dekfittingen naar binnen worden geleid. Het is droog, maar het zicht is zeer slecht. Ik heb geen zin om naar de oceaankust te wandelen; geen uitzicht. 's-Avonds naar de pub. Nog steeds slecht zicht met af en toe vage contouren van Jura. Jan wil van dat donkerbruine vocht uit de rechter tap. Ik bestel Ale (wat op de tap staat), maar zowel de man achter de bar als iemand voor de bar zeggen glimlachend dat dit er niet is. "60" hebben ze wel. Dat staat op hetzelfde merk embleem op de tap (?!). Maar jan heeft tenminste het juiste biertje.

Woensdag 4 juli (Loch Staosnaig - Aros Bay; 24,8 nm)
Irish Sea: NE-3 increasing 5 or 6
Malin: N-3/4 increasing 5; thundery rain; visibility: moderate with fog patches at first
Tiree: NW/N-3; thick fog (100 metres); 1014 falling slowly
Malin Head: N/NW 4; fog (900 metres); 1014 rising slowly
Inshore: Variable 2/3 becoming N-4/5; thundery rain; visibility: moderate with fog patches
Zeer mistig. De indrukwekkende westkust van Islay; niets van gezien. De eerste bestemming is de vuurtoren bij Rubha a' Mháil. Zal wel weer een GPS oversteek worden. Daar wachten wij de kentering af om met stroom mee door de Sound of Islay te schieten. Een jachtje, op 200 meter afstand voor anker, is af en toe niet te zien. Tijdens het inpakken trekt mist zowaar op tot een zicht van minstens 3 kilometer. Jura is nog steeds niet te zien. Met de verwachte halve knoop zuidwestelijke stroming bouwen wij een koerscorrectie in van 10 graden. Dus 160° kompaskoers. Vertrek om 09:00. Wij hebben zwakke wind en kleine golven mee en schieten met 4,2 knopen snelheid aardig op. Nadat wij over de helft zijn zien wij zowel een bruinvis als de vuurtoren. De koers wordt bijgesteld naar 170°. Pas vlakbij de vuurtoren worden wij pas echt merkbaar naar rechts weggezet. Wij gaan om 11:00 aan land bij het brede strand van Bágh an Dá Doruis. Hier vlakbij was ik al met Peddelpraat in 1998. Maar toen heb ik de mooiste grotten net niet bereikt. Nu zie ik eindelijk "Laybourne's cave". Eigenlijk "Mc Cormick's cave", zoals met een vroege datum op het plafond is gekalkt. De grotten liggen ver boven de normale vloedlijn, maar liggen vol aangespoelde rommel. Het spannende kajak verhaal van Nigel Laybourne wordt er extra indrukwekkend door. Een grot die met storm niet veilig is! Wij hebben vier uur pauze. Jan heeft zijn tafeltje gedekt en schuift met zijn stoeltje aan voor de lunch. Na de lunch ga ik op zoek naar zoveel mogelijk drijvers. Elke grot wordt geïnspecteerd en de verzameling gele, oranje, rode en groene, kunststof, aluminium en ijzeren drijvers groeit gestaag. Uiteindelijk heb ik er maar liefst 32 verzameld. Maar wat ermee te doen? Ik rijg ze aaneen tot een ketting en maak die aan een rots vast. Bij een volgende zware storm vliegen de ballen je hier om de oren! Jan sjouwt zijn kajak omhoog naar een zoetwater grot (14:30). Hij vaart totdat hij bij een zandstrandje komt en stapt uit. Helaas geen doorgaande route naar de binnenlanden van Islay. Nico maakt video opnamen. Het klaart op en wij zien voor het eerst een ander eiland in de verte: Colonsay; eindelijk! Om 16:05 is er nog een smalle strook ondergelopen zandstrand vanwaar wij kunnen vertrekken. De wind is aangewakkerd en er is 40 cm branding. Met volle kajaks toch een beetje spannend, omdat wij bij het aanlanden tussen de rotsen door moesten varen en deze dus nu onder water liggen en golven laten breken. In de Sound of Islay toenemende wind en stroom mee. Eerst varen wij 4,5 knopen. Bij Port Askaig (17:25) drijven wij in een vlotje met 3,2 knopen. Schiet dus aardig op met 7 knopen (maximaal 9 tijdens surfen). Wij varen midden in de Sound, en zelfs een beetje links, als wij ter hoogte van Black Rock scherp traverseren naar de vuurtoren bij Mc Arthur's Head. Nico en ik varen over de ondiepte, die door een boei gemarkeerd wordt. Ik hoor schraapgeluiden van Nico's kajak die met hoge snelheid de rots bodem rond Black Rock schrampt. Voorbij Mc Arthur's Head (18:20) is het vage silhouet van het Kintyre schiereiland en vermoedelijk ook Gigha te zien. Doel vandaag is Aros Bay aan de gelijknamige Rivier. Onderweg zien wij herten. De wind is zo aangewakkerd, lekker surfen, dat wij graag uit de wind willen kamperen. Volgens de topografische kaart zou Aros Bay een perfecte kampeerplek moeten zijn. Helaas is de baai in de luwte aan de noordzijde erg ondiep. Ons geploeter over de ondiepte heeft wel een otter opgeschrikt. Deze huppelt over het strand snel weg naar veilig diep water. Nu weet ik het zeker. De otters in Europa zien er niet alleen anders uit dan de Noord Amerikaanse variant, maar zijn duidelijk ook meer 'landgebonden'. Ik weet niet beter dan dat de Amerikaanse zee-otters op zee geboren worden en hun hele leven op zee doorbrengen. Amerikaanse zee-otters hebben een kortere en plattere staart. De Europese zee-otter lijkt meer op een rivier- of vis-otter en heeft vermoedelijk een hol aan land waar de nacht wordt doorgebracht. Ik was al eerder deze week holen net boven de hoogwaterlijn tegen gekomen. Wij stappen om 19:30 uit, pal naast het riviertje. Jan verkent de rivier nog even stroomopwaarts. Wij komen het makkelijkst bij het 'marginale' kampeerplekje door de rivier een paar meter op te varen. De wind gaat wat liggen en de hoge temperatuur houdt het aangenaam. Het pompje van mijn brander is defect. Een afsluiting is losgeraakt en een rubber o-ringetje is verdwenen. Eindelijk kan ik iets van mijn reserve onderdelen gebruiken. Nog even nagepraat en de planning van morgen besproken. De noordelijke vloedstroom begint tegen 11:00. Omdat wij naar de noordpunt van Gigha willen is dit dus ook een goede vertrektijd. Ardmore Point en de vuurtoren, ons doel van de 2e dag, ligt 1 mijl zuidelijk van Aros Bay. Het rondje Islay is dus vrijwel gesloten. De otter zien wij nog een paar keer heen en weer zwemmen; toch niet zo geschrokken. Twee (zee-) zwanen met twee jongen. Jan heeft nog herten gezien. Aros Bay heeft stukjes bos.

Donderdag 5 juli (Aros Bay - Eilean Garbh; 10,3 nm)
Clyde CG 05:20:
12 hour: N-3/4; mainly fair; visibility: moderate to good; sea state: smooth or slight
24 hour: identiek aan 12 hour
BBC 05:40:
Irish Sea: N/NE-4/5 occasionally 6
Malin: N 4/5; fair
Tiree: N by E-3; 1018 falling more slowly
Malin Head: N/NW-3; intermittend slight drizzle; visibility 5 miles; 1019 falling slowly
Inshore: N-3/4 occasionally 5; fair; visibility: moderate to good, occasionally poor in north
Het weerbericht is redelijk met N-3/4 en goed zicht. Het zicht is in de praktijk matig; wij kunnen Gigha slechts vaag in de verte onderscheiden. Aros Bay is niet de perfecte kampeerplek. Het water ziet er onbetrouwbaar uit. Het is erg modderig en het stinkt naar waddenprut. Wij vertrekken om 12:00. Na een half uur varen zien wij een groep bruinvissen, met jongen. Ze blijven redelijk op dezelfde plaats en wij kunnen ze dus uitgebreid bewonderen. Het water is vlak en wij varen 4 knopen. De stroming zou naar noorden moeten gaan lopen, maar gaat nu nog naar het zuiden. GPS navigatie. Als wij over de helft zijn zien wij een wel erg grote bruinvis. Het gedrag is ook duidelijk anders dan dat van een bruinvis. Het dier komt met zijn stompe bek uit het water. Jan heeft een zwart/witte tekening herkend. Het moet dus een orka zijn. Ook de rugvin voldoet aan de eisen. Hoewel het dier wel wat klein is voor een volwassen orka. Ik heb ook iets gelezen over zogenaamde 'false orca's'. Walvisachtigen die eruit zien als orka's maar veel kleiner zijn. Het zou een 'dobber' oversteek zijn geweest ware het niet dat wij plots eraan gaan trekken. Jan probeert een alternatieve peddelslag uit. Zeer lage frequentie maar met veel kracht uit de romp. Met de helft van het aantal slagen varen wij wel 4,5 knopen. Het vergt concentratie om de slag frequentie laag te houden. Omdat wel meer rompbeweging gebruikt wordt, begin ik enige romp spieren te voelen. Kruissnelheid is nu 4,2 knopen. Sneller peddelen heeft geen positieve invloed meer op de snelheid! Wij worden langzaam ingehaald door een vissersboot. Wij varen steeds dezelfde koers. Het schip past echter steeds zijn koers aan om niet achter ons langs te gaan. Uiteindelijk vaart hij ons rechts voorbij (14:30). Wij zwaaien even naar elkaar. Wij hebben ieder een eigen positie in West Tarbert Bay geplot en wij proberen de GPS op nul te krijgen. Ik kan tot 0.01 mijl komen. Pas door tussen een rotsje te varen komt mijn GPS op 0.00 nm. Om 15:10 komen wij aan bij Eilean Garbh. Nog even gerold en daarmee de zoutaanslag van mijn jack en zwemvest gespoeld. Maanvormige strandjes aan twee zijden en duintjes verbinden het schiereilandje met Gigha. De zon breekt door. Heel erg warm en heel veel vliegen. Weinig gras tussen het zand. Hadden wij 50 meter verder gezocht, dan hadden wij een prachtig grasveldje gevonden. Na een korte zwempartij ben ik slechts eventjes verlost van de vliegen. Alle was droogt snel. De whisky is bijna op, maar wij gaan ook vanavond niet tot de bodem.

Vrijdag 6 juli (Eilean Garbh - Tayinloan; 5,9 nm)
BBC 05:40:
Irish Sea: N backing NW-4/5
Malin: N-4/5 occasionally 6 later; visibility: moderate to good
Tiree: N by E-3; 6 miles; 1015 falling more slowly
Malin Head: N/NW-4; 2 miles; 1016 falling slowly
Inshore: N-3/4 occasionally 5; occasional drizzle; visibility: moderate to good
Dit is een verkapte rustdag. Wij zitten ruim in de planning, maar wilden op de valreep niet door het weer verrast worden in verband met de verplichte oversteken. De dag begint zeer mistig. Er klinkt een misthoorn (08:00). Dit blijkt de veerboot te zijn. Later op de dag zien wij de veerboot vlakbij voorbij varen. De mist trekt op voor de enig echt zonnige dag tijdens deze vakantie. Met Nico naar het dorp gelopen. Anderhalf uur lopen in de brandende hitte. In het dorp is één winkeltje. Hier kopen wij ijs, melk, bier en chips. Het bier is voor vanavond en met de rest tanken wij bij voor de terugtocht. Even kijken naar de veerboot naar Tayinloan. In de veerhaven staat een bord met "kamperen verboden zonder afspraak". De afspraak moet gemaakt worden bij het enige hotel op het eiland. De veerboot brengt om 12:30 een aantal fietsers en wandelaars. Deze komen wij op onze terugweg regelmatig tegen. Wij vertrekken om 17:30. Het water is spiegelglad. Wij zien het silhouet van Islay en Jura. Vlak voor de camping wordt er nog uitgebreid voor de camera geoefend. Nico heeft in de uitlaat van zijn elektrische pomp twee membranen van een Lendal voetpomp opgenomen. Dat is wel nodig ook, omdat de water uitlaat permanent onder de waterlijn zit. Tegen 19:00 zijn wij terug van ons rondje Islay. De contouren van de Paps of Jura zijn zichtbaar achter de schemering. Op de drukke camping (het is vakantietijd en weekend) komen wij een groep Schotse zee kajak vaarders tegen. Zij gaan morgen rond Gigha varen en zondag rond Sanda. Helaas hebben wij andere plannen. Nico moet zondagochtend vroeg in Glasgow zijn. Wij willen zaterdag avond al in de buurt van Glasgow zijn. Ze zijn van verschillende clubs maar bellen elkaar voor dit soort tochten. Ook aanwezig is Cathy. Zij blijkt Thea te kennen van het Anglesey symposium, eerder dit jaar in mei. Wij zijn uitgenodigd voor een biertje in de gehuurde caravan van één van de deelnemers. De onvermijdelijke verspreking bij Nico over 'England' leidt tot unaniem 'gegrom' bij deze Scotsmen. Lorna, een dame met een sterk accent, heeft vorig jaar geprobeerd rond Islay te varen. Dit strandde bij Portnahaven vanwege het weer, het niveau van de groep en de beperkte mogelijkheden tot aanlanden langs de westkust. Om middernacht naar bed.

Zaterdag 7 juli (Tayinloan - Balloch)
Na de mooie dag van gisteren valt het vanochtend vies tegen. Het is mistig. Ik maak nog een praatje met Lorna. Tot mijn grote verassing blijkt zij over enige weken naar de Færöer te gaan. Het gesprek gaat gelijk over de bekende stroomatlas van de Færöer met zijn vele rode vlakken en waarschuwingen. Ze denkt eraan een GPS te kopen, omdat er nu slechts ééntje in de groep een GPS heeft. Ik vertel de ervaringen van Hans met de sterke stroming en het mogelijk slechte zicht door mist. Ze zal waarschijnlijk snel een GPS kopen. De Schotten verdwijnen in de mist. Het begint hard te regenen. Tot zo ver het plan om alles droog en schoon in te kunnen pakken. Tegen 12:00 vertrekken we. Onderweg stoppen wij nog in Tarbert voor de lunch. In een boek over Schotland van Jan lees ik iets over een Noorman (?) die een weddenschap won en het land mocht houden dat hij met zijn schip in een dag kon ronden. Bij Tarbert werd het schip over het land getrokken en het Kintyre schiereiland werd zo zijn eigendom. Er is vandaag markt. Mijn enige twee ansichtkaarten die ik op de post wil doen zijn erg vochtig geworden. Wij komen 's-middags aan in Balloch. Wij eten in een Indiaas restaurant in het toeristische dorpje. Hier vertrekken rondvaartboten naar Loch Lomond. Na het eten willen wij nog naar het oude centrum van Dumbarton. Er staat weinig water onder de oude brug. De brug is pas geleden gesloten voor gemotoriseerd verkeer, aangezien de bordjes met parkeerverboden nog hangen. Voetgangers kunnen niet meer bij de reling komen. Vermoedelijk vanwege de slechte staat van het beton. Het duurt eventjes voor wij ons realiseren dat dit een getijde rivier is en de zee niet ver weg. Op de weg terug naar de camping rijden wij verkeerd. Maar hierdoor rijden wij wel een toeristische route langs de kust naar Helensburg. Het lage water laat een weids waddenlandschap zien. Op de (te mooie/verzorgde) camping komen de restjes drank, nootjes en gesprekken ter tafel. Wij kijken video bij Nico. De resultaten zijn zeer veelbelovend. Op de problemen met de afstandsbediening en het onverwachte inzoomen na moet er ruim voldoende materiaal zijn voor een spectaculair en kwalitatief goede 'documentaire' van ons rondje Islay. En met de opgedane ervaringen moeten Nico en zijn 'technische team' het geheel kunnen perfectioneren.

Zondag 8 juli (Balloch - Newcastle)
Nico kleedt zich voor de vertrekhal bij de auto om. Jan en ik vervolgen onze weg richting Newcastle. In Newcastle willen wij ergens eten, maar in het centrum kunnen wij geen parkeerplek vinden. Alleen garages, maar die zijn te laag voor het busje met de kajaks. Uiteindelijk komen wij terecht bij een kleine jachthaven vlakbij de veerboot. Hier nodigt een 'toeristisch restaurant op een schip' niet echt uit tot aanschuiven. Vlak bij een nieuw winkelcentrum vinden wij een soort McDonalds, maar dan anders. Binnengekomen worden wij geconfronteerd met een drukte van jewelste van ouders en kinderen. De restaurantketen (iets met een beer, maar ik ben de naam kwijt) pronkt "het beste restaurant voor ouders met kinderen" te zijn. Als ik naar het toilet loop en de beer levend tegen het lijf loop, weet ik het zeker. Waar zijn wij nou weer verzeild geraakt? Maar het eten is betaalbaar, genoeg en lekker. Forse glazen frisdrank. En een met muntjes zelf bedienbare ijsmachine, waarvan de hoeveelheid ijs uiteindelijk slechts beperkt wordt door de grootte van het verstrekte glas. Het is er vol. Dus niet helemaal verkeerd. Bij de veerhaven wordt de hoogte van de auto op het oog gemeten. Nog net zo pietluttig als in 1998. Maar dit keer mogen wij direct door. Op de boot varen de nationale hockey teams van Schotland mee; dames en heren teams van diverse leeftijdscategorieën. Jan en ik delen met zijn tweeën een vierpersoons hut. Rustige overtocht.

Maandag 9 juli (IJmuiden - Rijswijk)
Het is verschrikkelijk warm in Nederland. Even thuis nagepraat met Jan. 't zit er weer op.

Bijlage 1 : Getijde gegevens - tabel (Dover)

Bijlage 2 : Getijde gegevens - tabel (Oban)

Bijlage 3 : Getijde gegevens - grafiek

Bijlage 4 : Weerberichten

Bijlage 5 : Diversen

© A.M. Schoevers

Een verkorte versie van dit verslag is eerder verschenen in Peddelpraat 178, 179 en 180