Isle of Jura, and about the fish that got away...

Peddelpraat organiseert al een aantal jaren zeetochten aan de westkust van Groot-Brittannië. Voor het tweede achtereenvolgende jaar is de uitvalsbasis de camping bij Arduaine (uitspraak Ar-doenie) onder Oban, aan de westkust van Schotland. Wederom onder deskundige leiding van Ray Goodwin.

Vrijdag 26 juni 1998
Op de veerboot ontmoeten Pieter en ik al Rick, Lau, Rob, Dirk, Janine en Mart. Naarmate we verder door Schotland rijden gaat het harder regenen. Om de moed er een beetje in te houden beloof ik Pieter dat in Arduaine de zon schijnt. Tot mijn eigen grote verbazing schijnt de zon inderdaad. Zou het hier dan altijd mooi weer zijn?

Zaterdag 27 juni (Rondje Luing; 27 km)
HW: 14:11
Vandaag is voor de meeste de aankomstdag. Om er een beetje in te komen zijn Pieter en ik om 10:00 vertrokken voor een rondje Luing, tegen de klok in. Via ondiep wildwater verval in Ardinamir Bay lukt het net om door te steken naar Cuan Sound. Ook in Cuan Sound stroomt het hard. In inhammetjes kunnen we telkens uitrusten na sprintjes tegen de stroom in. Kribbetjes varen op zee. Tussen 11:45 en 12:15 een zonnige pauze op eilandje Eilean Mhic Chiarain in een stromend Poll Gorm. Op het laatste stuk van Shuna Point tot de camping nog aanwakkerende wind waardoor we nog even kunnen surfen. Om 14:30 terug op de camping. Daarna nog naar Oban voor de laatste inkopen.

Zondag 28 juni (Grey Dogs; 26 km)
HW: 14:53
Nico en Thea zijn omstreeks 05:00 aangekomen. De groep is nu compleet. Vandaag een tocht naar de Grey Dogs. Het weerbericht is NW 3-4, af en toe 5. Bij de oversteek van de Sound of Luing is het hard werken tegen de wind. Op Scarba nog een hert gezien. Precies om 14:00 bij de Grey Dogs. Precies dus tijdens de kentering. De deining belooft wat voor als het wat harder gaat stromen. Maar zo lang kunnen wij niet wachten. 's-Avonds worden we belaagd door de midges. Dit is slechts een voorproefje, want volgens Ray is het een 'goed' midge jaar en vooral het eiland Jura is erom berucht.

Maandag 29 juni (Easdale - Arduaine; 26 km)
HW: 15:36
BBC: Malin: W veering NW 4-5
Met de auto naar Easdale om vandaar met de wind in de rug terug naar Arduaine te varen. Het grijze weer nodigt niet echt uit, zodat een aantal besluit om een rustdag te nemen. Tot ieders verassing vaart Ton niet mee. De midges hebben hem geveld. Buiten zijn zeekajak is hij blijkbaar kwetsbaar. Om 10:30 vertrokken uit een grijs Easdale. Bij de noordpunt van Easdale island worden we 'verrast' door hoge clapotis. Bij Belnahua korte pauze. Op dit eilandje was ooit een 'slate quarry' totdat de mijnschacht onderliep. Inmiddels wordt het langzaam weer zonnig. De condities zijn zodanig dat we via Ormsa en buitenom Lunga naar de Grey Dogs varen. Het stroomt, deint en klotst een beetje; zeevaren dus. Omstreeks 13:45 bij de Grey Dogs. De deining vanuit zee wordt opgestuwd in de trechter tussen de eilanden Luing en Scarba. Het stroomt nu harder dan tijdens onze bezoeken vorig jaar; in de hoofdstroom zo'n 7 km per uur. De stroming is van zee richting Sound of Luing. Wind en deining met de stroomrichting mee, dus geen overfalls. Wel wildwater toestanden tussen twee rotseilandjes van Eilean a`Bhealaich. Er wordt volop gespeeld en twee hebben zelfs zin om te gaan zwemmen. Na een korte pauze mogen we weer even spelen. De stroming is iets minder, waardoor het oefenen van 'eddy-turns' wat minder riskant is. Ik zie kans om mijn zeekajak in een geultje in het kleinste rotseilandje te manoeuvreren. Dit is meteen ook een ideale uitstap plaats, zodat ik even later luchtfoto's kan maken van de groep. Op de terugweg nog even pauze op de zuidpunt van Shuna. Om 17:00 weer terug op de camping. Een grijze en regenachtige dag werd een stralend zonnige dag. Het kostte ons dus enige moeite om met een strak gezicht tegen de thuisblijvers te zeggen dat wij een rotdag hebben gehad.

Dinsdag 30 juni (Arduaine - Glengarrisdale Bay; 21 km)
HW: 16:21
Vandaag beginnen we aan de meerdaagse tocht rond het eiland Jura. Het is stralend mooi weer. De condities zijn zo gunstig, dat Ray besluit om al vandaag door de Gulf of Corryvreckan te varen. Dit is een diepe en 1,5 km brede zeestraat met een enkele rots 'slechts' 29 meter onder water. Er wordt zoveel water door de straat geperst, dat de invloed van de maximaal 8 knopen tidal race tot ver in de omtrek merkbaar is. Ik heb vorig jaar op de BBC een documentaire gezien waarin een motorjacht bij gunstige condities maar met volle stroming de 'Whirlpool' filmde. De whirlpool ontstaat achter de onderwater rots. Ik schatte de draaikolk, onder die gunstige omstandigheden, op minstens 6 meter breed en een halve meter diep. Om 15:30, rond de kentering met weinig wind en geen deining, 'slaapt' Corryvreckan. Bij Eilean Mór wordt Corryvreckan alweer wakker, want we merken wat van het effect van stroming tegen deining. We pauzeren niet om zo snel mogelijk buiten het gebied dat door Corryvreckan wordt beïnvloed te komen. Dus non-stop door naar Glengarrisdale Bay. Bij het sjouwen van de zeekajaks wordt een Guinness record gebroken. Baidarka's worden door minimaal 6 personen getild. Ik vindt dit een beetje overdreven, want een Baidarka krijg je voor een 5-daagse tocht toch nooit helemaal vol?. Bij het tillen van mijn zeekajak denkt iemand dat je een beladen zeekajak ook aan de deklijnen kunt tillen. Ik stel voor dat een ieder dat voortaan eerst even bij zijn eigen zeekajak probeert en bij andermans zeekajak gewoon de toggels gebruikt. We worden opgewacht door een moeder met dochter die naar het hier aanwezige huisje zijn gewandeld. Enige dagen eerder is in het huisje een huwelijksfeest gehouden en er zijn diverse restjes drank achtergebleven. Bij het uitgebrande kampvuur ligt de volgende ochtend een lege fles whisky...

Woensdag 1 juli (Glengarrisdale Bay - Glenbatrick; 26 km)
HW: 17:09
BBC: Malin: N-NW 3-4 occasionally 5
Om 10:00 vertrokken. Wederom een bijzonder mooie dag langs een bijzonder mooie kust. Uitzicht op de zuidkust van Mull en het eiland Colonsay. Elke inham en rots (boven en onder water) wordt nauwkeurig geïnspecteerd. Anderen zitten heerlijk te kletsen en liggen na enig gekraak iets hoger op het water. Dirk en Rob gooien vislijntjes uit, maar de vis wil nog niet bijten. Onderweg worden we vanaf de hoge rotsen gadegeslagen door een tiental herten. Verderop door geiten. Waar de schapen gebleven zijn is mij niet geheel duidelijk. Ray gaat onderweg vissen en heeft zowaar een Salmon Trout beet. Voor het spreekwoord "door de mazen van het net glippen" hebben de Engelsen het begrip "the fish that got away". Nu is het bijzonder pijnlijk dat het uitgerekend Rick Carrick-Smith was die de vis uit zijn handen liet glippen. Vanaf dat moment vermeden we het woord 'fish'; "Don't mention the F-word...". Een afleiding was snel gevonden in de vorm van de andere Rick in de groep. Op zoek naar drijvers had hij al twee ballen op zijn achterdek. "Rick, the man with balls", werd vervolgens door Ray stelselmatig in de maling genomen, waarbij het steeds erop neerkwam dat Rick iets met een vis gemeen zou hebben (?). Zo kwamen we steeds terug op "F-words and other four letter words". Om 11:30 landen we voorbij Glendebade Bay aan bij een strandje met forse beek en waterval. We vinden nog wedstrijdpapiertjes aan ballonnetjes met het verzoek deze terug te sturen naar Ierland. Degene die nog naar Nieuw Zeeland op vakantie gaat zou ze eigenlijk mee moeten nemen. Dit zou een prachtige kampeerplek zijn, maar het doel van vandaag is Loch Tarbert. Bij Shian Bay pauzeren we, wederom op een prachtig strandje. Mart vindt dat je met het gejutte ook iets creatiefs moet doen en heeft zich vermomd als Jura monster. De wind wakkert aan en er staan weer enige golfjes. De tenten worden opgezet bij Glenbatrick. Het huisje is in perfecte staat met een enorm, net gemaaid, grasveld. De bewoners zijn niet aanwezig. Iedereen is in feeststemming. Rob trakteert op wijn. Ray komt langs met, toepasselijker kan haast niet, Jura malt whisky. Later bij het kampvuur nog een biertje van Pieter. Aan brandhout geen gebrek. Een aangespoeld dek van een schip met de patrijspoorten er nog in wordt langzaam gesloopt. We maken een werkelijk prachtige zonsondergang mee.

Donderdag 2 juli (Glenbatrick - Rubh'a'Mhàil; 27 km)
HW: 05:42 en 18:03
BBC: Malin: N backing NW 3-4
Om 10:30 vertrokken naar het einde van Loch Tarbert. Onderweg komen we bij de smalle opening naar Loch Tarbert het mooiste voorbeeld van een 'raised beach' tegen. Van een afstand lijkt het net of je naar een getijde gletscher kijkt. Het grindstrand is hier door het wegvallen van de druk na de ijstijd 'opgeveerd'. Via een zeer smalle opening komen we bij de laatste baai van Loch Tarbert. Hier pauzeren we. Slechts twee landkilometers scheiden ons nu van de Sound of Jura. Het waait inmiddels wat harder, zodat we ons plekje uit de wind wel moeten zoeken. Op de terugweg dan natuurlijk wind tegen. Net voorbij onze kampeerplek nog even gepauzeerd. Nu zijn we helemaal klaar voor de oversteek van de Sound of Islay. De stroming valt mee omdat Ray, zoals altijd, het perfecte tijdstip uitkient. Door de wind staan er wel wat golven. Ik zit wat te suffen als ik opeens een luchtstoot hoor en een lange vin zie. Ik roep naar de groep, maar het beest laat zich niet meer zien. Ik ga verder met peddelen in de overtuiging dat ik 'gehallucineerd' heb. Even later melden ook Elko en Rick Carrick-Smith dat ze wat gezien en gehoord hebben. Uit mijn beschrijving van de vorm van de rugvin concludeert Rick dat het een orca moet zijn geweest. Ray heeft het beest niet gezien en ik mag het er van Rick niet met hem over hebben. Het was wel geen vis, maar heeft daar wel te veel associaties mee. Oorspronkelijk was het plan om naar Bhágh an Dá Dorruis, een breed strand aan de noordkust van Islay, te varen. Het was echter inmiddels 17:00 en met een noordwesten wind zouden we misschien problemen krijgen om de volgende ochtend van het strand te komen. Derhalve werd het de noordwest punt net voor de vuurtoren. Tussen de vuurtoren en het brede strand ligt een grot die Rick inmiddels de "Laybourne's Cave" noemt. Nigel Laybourne, bekend van onder andere de Peddelpraat zeekampen, heeft hier eens een hachelijk avontuur beleeft. Ik weet een grot te bereiken, maar later wordt mij gezegd dat de 'echte' grot nog even verder lag. Nu moet ik nog een keertje terug naar Islay, wat overigens niet verkeerd zou zijn, omdat het ook weer een prachtig eiland is om rond te varen. Ray laat ons een fossil beach zien; versteende rimpels van een prehistorisch strand.

Vrijdag 3 juli (Rubh'a'Mhàil - Craighouse; 28 km)
HW: 06:43 en 19:04
BBC: Malin: NW-W 3-4 visibility moderate to good, occasionally drizzle
Ik heb mij flink verslapen. Ik wordt pas voor de tweede keer om 09:00 wakker. Ik kan nog net aanschuiven voor een pancake van Ray. Gelukkig is het inpakken van de zeekajak al een beetje routine geworden. Om 11:15 vertrokken voor het eerste traject door de Sound of Islay naar Port Askaig. Het is bewolkt. We hebben wind en stroming mee. In Port Askaig gepauzeerd en de plaatselijke kruidenier geplunderd. Daarna door naar Craighouse. Helaas is de distillery van de Jura whisky gesloten, dus de door Ray beloofde rondleiding kan helaas niet doorgaan. Het is overigens gaan regenen. We kunnen eindelijk weer eens douchen, maar het lijkt wel of er hier whisky uit de kraan komt, zo bruin is het water. We dineren in het Jura Hotel; op uitnodiging van Rick Carrick-Smith. We schuiven aan in de pub, waar het langzaam drukker wordt met lokale bevolking. Er wordt wat gevoetbald op TV; iets met WK en Brazilië of zo. Rick is de expert, maar hij heeft natuurlijk veel verstand van ballen.

Zaterdag 4 juli (Craighouse - An Carn; 31 km)
HW: 07:48 en 20:09
BBC: Malin: W 4-5 possibly 6; rain at times; visibility moderate occasionally poor
Om 09:45 vertrokken. De wind buigt langs de kust, zodat we de wind schuin van achter voelen. Om 12:00 pauze net voorbij Inverlussa. Daarna door naar An Cairn. Hier zetten we onze tentjes op. Mutje mutje op een veel te klein grasveldje doorsneden door watergeulen en poeltjes. Maar het heeft wel iets. Ray maakt met hulp van Thea chocolade cake. We worden flink verwend. Onderweg hadden we wat brandhout op de zeekajak gebonden voor het geval er hier niets zou liggen. Het was niet nodig, want er ligt ontzettend veel hout. Het kampvuur wordt dan ook erg groot en van twee spoorbielzen blijft al snel weinig over. Helaas is het koud en miezerig. Bovendien moeten we morgen al om 08:00 op het water zijn. Om 22:30 zoeken de laatsten hun tent op.

Zondag 5 juli (An Carn - Arduaine; 22 km)
HW: 08:47
BBC: Malin: W-NW 5-6 occasionally 7 at first decreasing 4; rain dying out; visibility moderate to poor becoming good
Ray is toch wel aangenaam verrast als we inderdaad klokslag 08:00 allemaal te water zijn. We volgen de kust tot Aird of Kinuachdrachd om daarna de Sound of Jura over te steken naar Reisa an t-Sruith. Het zicht is minder dan 2 km en we kunnen het eilandje en de overkant niet zien. We varen vanaf hoger wal nog zonder golven van betekenis. Onder Reisa an t-Sruith worden we verrast (positief voor sommigen) op echte overfalls. Het volgende eilandje in het stromingsgebied rond Dorus Mór is Coiresa. Het is niet geheel duidelijk of we links of rechts om dit eilandje moeten varen. We gaan uiteindelijk rechtsom en moeten hard tegen de stroming in peddelen door onregelmatige overfalls. Iedereen is er ongeschonden doorheen gekomen. Even later pauzeren we op oostkant van het naastgelegen eilandje Sgeir nam Faoileann. Het zien van zeehonden is zo vanzelfsprekend, dat ik nog bijna vergeet te melden: ook hier zeehondjes. Tot onze verrassing nodigt Ray ons uit om nog even te spelen in de overfalls. Na twee fantastische 'runs' is het alweer tijd om terug naar de wachtenden te gaan. Met dit weer zullen die het wel langzaam koud krijgen. Om de moed erin te houden beloof ik maar weer zonnig weer in Arduaine. Bij Eilean Arsa, vlakbij Arduaine, houden we de laatste pauze. Langzaam komt de zon tevoorschijn... Het laatste stukje naar de camping hebben we NW-5 van opzij. Waarom is het toch zo dat met het eindpunt in zicht opeens iedereen harder gaat varen? Het veld wordt flink uiteengerekt. Ray landt als laatste aan, maar niet voordat hij twee keer gerold heeft. Na een heerlijk diner in een naburig restaurant, met veel vis en balletjes, eindigt een prachtige en zeer gezellige zeekajak week in Schotland.

Bijlage 1 : Getijdegegevens - grafiek

© A.M. Schoevers

Dit verslag is eerder verschenen in Peddelpraat 158